Bảo hiểm hàng hải Marine Insurance là gì? 4 loại hình Marine Insurance phổ biến

Bảo hiểm hàng hải Marine Insurance là loại bảo hiểm được thiết kế đặc biệt để bảo vệ hàng hóa, tàu thuyền, và các rủi ro liên quan đến vận tải biển.

Marine Insurance giúp giảm thiểu rủi ro tài chính khi có sự cố xảy ra, chẳng hạn như tàu chìm, hàng hóa bị hư hỏng, hoặc mất mát trong quá trình xuất nhập khẩu hàng hóa.

Hợp đồng bảo hiểm hàng hải là gì?

Hợp đồng bảo hiểm hàng hải là một thỏa thuận giữa người bảo hiểm (công ty bảo hiểm) và người được bảo hiểm (chủ tàu, công ty vận chuyển, hoặc chủ hàng hóa), nhằm đảm bảo rằng người bảo hiểm sẽ bồi thường cho những tổn thất hoặc thiệt hại liên quan đến hàng hóa hoặc tàu thuyền trong quá trình vận chuyển qua đường biển.

Theo Điều 303 của Bộ luật hàng hải Việt Nam 2015 số 95/2015/QH13, hợp đồng bảo hiểm hàng hải bao gồm các điều khoản về phí bảo hiểm, trách nhiệm bảo hiểm và các rủi ro được bảo hiểm. Các rủi ro này có thể bao gồm cháy, nổ, chiến tranh, cướp biển, trộm cắp, và các hành vi bất hợp pháp khác liên quan đến hành trình đường biển.

Quy định pháp luật Việt Nam trong điều khoản 303 về hợp đồng bảo hiểm hàng hải được viết như sau: 

• Phí bảo hiểm và bồi thường: Người được bảo hiểm phải nộp phí bảo hiểm theo những  thỏa thuận, và người bảo hiểm cam kết sẽ phải bồi thường cho người được bảo hiểm những tổn thất thuộc trách nhiệm bảo hiểm theo cách thức và điều kiện đã thỏa thuận trong hợp đồng .
• Rủi ro hàng hải: Các rủi ro hàng hải bao gồm rủi ro của biển, cháy, nổ, chiến tranh, cướp biển, trộm cắp, và các rủi ro khác được thỏa thuận trong hợp đồng .
• Mở rộng phạm vi bảo hiểm: Hợp đồng bảo hiểm hàng hải có thể mở rộng để bảo vệ quyền lợi của bên đăng ký bảo hiểm đối với những tổn thất xảy ra trên đường thủy đường bộ, đường sắt, nội địa, hoặc đường hàng không thuộc cùng một hành trình đường biển .
• Hình thức hợp đồng: Hợp đồng bảo hiểm hàng hải phải được giao kết bằng văn bản .

Các thành phần chính của hợp đồng bảo hiểm hàng hải

• Đối tượng bảo hiểm (Insured Object): Tàu thuyền bao gồm thân tàu, máy móc, và các trang thiết bị trên tàu, hàng hóa và cước phí vận chuyển.
• Phạm vi bảo hiểm (Coverage): Phạm vi bảo hiểm thường có hai loại gồm rủi ro thông thường (General Perils): Bao gồm các rủi ro phổ biến như tai nạn, cháy nổ, va chạm, và thời tiết xấu và Rủi ro đặc biệt (Special Perils): Các rủi ro đặc thù như cướp biển, chiến tranh, và khủng bố. 
• Giá trị bảo hiểm (Insured Value): Giá trị bảo hiểm là số tiền mà công ty bảo hiểm sẽ bồi thường trong trường hợp xảy ra tổn thất. 
• Điều khoản và điều kiện (Terms and Conditions): Các điều khoản quy định quyền lợi và nghĩa vụ của cả người bảo hiểm và người được bảo hiểm. 
• Thời hạn bảo hiểm (Policy Duration): Thời hạn bảo hiểm quy định thời gian mà bảo hiểm có hiệu lực, thường là từ khi hàng hóa bắt đầu được vận chuyển cho đến khi được giao nhận an toàn tại điểm đến.
• Phí bảo hiểm (Premium): Số tiền mà người được bảo hiểm phải trả cho công ty bảo hiểm để được bảo hiểm. Phí bảo hiểm này được xác định dựa trên nhiều yếu tố như giá trị bảo hiểm, phạm vi bảo hiểm, và rủi ro liên quan.

Tại sao cần đăng ký bảo hiểm hàng hải?

Vậy tại sao các doanh nghiệp xuất nhập khẩu lại cần đăng ký hợp đồng bảo hiểm hàng hải khi vận chuyển hàng hóa qua đường biển? Dưới đây là một số lý do giải thích tại sao doanh nghiệp bạn cần đăng ký hợp đồng Marine Insurance: 

• Bảo vệ tài sản và hàng hóa: Khi vận chuyển hàng hóa bằng đường biển, có rất nhiều rủi ro tiềm ẩn như thời tiết xấu, tai nạn, và cướp biển. Hợp đồng bảo hiểm hàng hải giúp bảo vệ tài sản và hàng hóa của bạn trước những rủi ro này. Nếu không may xảy ra sự cố, bạn sẽ nhận được bồi thường để giảm thiểu tổn thất tài chính.
• Đảm bảo tính liên tục của hoạt động kinh doanh: Việc mất mát hoặc hư hỏng hàng hóa có thể gây ra gián đoạn nghiêm trọng cho hoạt động kinh doanh của bạn. 
• Tuân thủ pháp luật và quy định: Ở nhiều quốc gia, việc đăng ký bảo hiểm hàng hải là yêu cầu bắt buộc khi vận chuyển hàng hóa qua đường biển. Tuân thủ các quy định này không chỉ giúp doanh nghiệp của bạn tránh được các rắc rối pháp lý mà còn đảm bảo rằng hàng hóa của bạn được bảo vệ tốt nhất.
• Tiết kiệm chi phí dài hạn: Mặc dù chi phí mua bảo hiểm hàng hải có thể làm tăng chi phí vận chuyển ban đầu, nhưng nếu xét về dài hạn, nó thực sự giúp bạn tiết kiệm chi phí. Khi có bảo hiểm, bạn không phải lo lắng về việc mất mát hoặc hư hỏng hàng hóa, giúp bạn tránh được những tổn thất tài chính lớn.

4 loại Marine Insurance phổ biến trong vận tải hàng hải

• Hull and Machinery Insurance: Đây là loại bảo hiểm bao phủ cho thân tàu và máy móc trên tàu. Hull and Machinery Insurance giúp bảo vệ tàu và các thiết bị quan trọng trước các rủi ro như va chạm, cháy nổ, hoặc hư hỏng do tai nạn. Ví dụ nếu tàu của bạn gặp sự cố và cần sửa chữa, bảo hiểm này sẽ giúp chi trả chi phí sửa chữa, giúp bạn giảm bớt gánh nặng tài chính.
• Freight Insurance: Freight Insurance bảo vệ cước phí vận chuyển mà bạn phải trả hoặc nhận khi vận chuyển hàng hóa. Nếu hàng hóa không đến đích hoặc bị hư hỏng, Freight Insurance sẽ bồi thường phần cước phí bị mất, giúp bạn duy trì lợi nhuận và ổn định tài chính.
• Protection and Indemnity (P&I) Insurance: P&I Insurance là loại bảo hiểm bảo vệ bạn trước các trách nhiệm pháp lý phát sinh từ hoạt động vận tải biển bao gồm trách nhiệm bồi thường cho thiệt hại về người, tài sản, và ô nhiễm môi trường,….
• Cargo Insurance: Bảo hiểm này bao gồm các rủi ro như mất mát, hư hỏng do tai nạn, thiên tai hoặc các sự cố khác. Nếu hàng hóa của bạn bị hư hỏng hoặc gặp sự cố nào đó trong quá trình vận chuyển, Cargo Insurance sẽ giúp bạn nhận được bồi thường, đảm bảo rằng bạn không phải chịu thiệt hại tài chính.

=>> Bạn có thể đọc qua bài viết để tìm hiểu rõ hơn về thuật ngữ Cargo Insurance là gì?

Quy định chấm dứt hợp đồng bảo hiểm hàng hải

Theo Điều 310 của Bộ luật Hàng hải Việt Nam, việc chấm dứt hợp đồng bảo hiểm hàng hải được quy định như sau:

Trường hợp người được bảo hiểm vi phạm quy định hợp đồng

Nếu người được bảo hiểm cố ý vi phạm nghĩa vụ khai báo theo Điều 308, người bảo hiểm có quyền chấm dứt hợp đồng. Tuy nhiên, nếu người được bảo hiểm không có lỗi trong việc khai báo không chính xác, người bảo hiểm không được chấm dứt hợp đồng nhưng có quyền thu thêm phí bảo hiểm ở mức hợp lý.

Trước khi trách nhiệm bảo hiểm có hiệu lực

Người được bảo hiểm có thể yêu cầu với bên bảo hiểm chấm dứt hợp đồng bảo hiểm hàng hải trước khi trách nhiệm bảo hiểm bắt đầu, nhưng phải trả các chi phí hành chính cho người bảo hiểm và sẽ được hoàn trả phí bảo hiểm đã đóng.

Sau khi trách nhiệm bảo hiểm có hiệu lực

Người bảo hiểm và người đăng kí bảo hiểm không được tự ý chấm dứt hợp đồng bảo hiểm sau khi trách nhiệm bảo hiểm đã bắt đầu, trừ khi có thỏa thuận khác trong hợp đồng. 

• Nếu hợp đồng cho phép chấm dứt sau khi trách nhiệm bảo hiểm bắt đầu và người được bảo hiểm yêu cầu chấm dứt, người bảo hiểm có quyền thu phí bảo hiểm tính từ ngày trách nhiệm bảo hiểm bắt đầu đến ngày chấm dứt hợp đồng. 
• Nếu người bảo hiểm yêu cầu chấm dứt, họ phải hoàn trả phí bảo hiểm của thời gian còn lại cho người được bảo hiểm.

Trường hợp đặc biệt

Các quy định về việc yêu cầu chấm dứt hợp đồng bảo hiểm không áp dụng cho bảo hiểm hàng hóa và bảo hiểm chuyến đối với tàu biển sau khi trách nhiệm bảo hiểm đã bắt đầu.

=>> Nếu bạn muốn biết rõ hơn về cách phân bổ tổn thất khi xảy ra sự cố hàng hải thì bạn hãy đọc qua bài viết quy trình phân bổ và tính toán tổn thất chung

Bảo hiểm hàng hải có bắt buộc không?

Bảo hiểm hàng hải không phải là yêu cầu bắt buộc cho tất cả các giao dịch vận tải hàng hóa trên biển, nhưng trong nhiều trường hợp, nó là điều kiện thiết yếu để đảm bảo an toàn và bảo vệ quyền lợi cho các bên liên quan. 

Phí bảo hiểm hàng hải được tính như thế nào?

Phí bảo hiểm hàng hải, hay còn gọi là phí bảo hiểm hàng hóa vận chuyển qua đường biển, được tính dựa trên nhiều yếu tố khác nhau. Một số yếu tố ảnh hưởng đến phí bảo hiểm hàng hải bao gồm 1 số các yếu tố chính sau: 

• Giá trị hàng hóa
• Loại hàng hóa
• Hành trình và tuyến đường vận chuyển hàng hóa
• Điều kiện bảo hiểm hàng hải
• Rủi ro và đặc điểm của tàu
• Thỏa thuận và chính sách bảo hiểm

Giả sử nếu bạn vận chuyển hàng hóa trị giá 100.000 USD từ Việt Nam đến châu Âu qua một tuyến đường có nguy cơ cao và hàng hóa là hàng điện tử, phí bảo hiểm có thể là 0.5% của giá trị hàng hóa. Vậy, phí bảo hiểm sẽ là 500 USD.

Trong trường hợp bạn bảo hiểm hàng hóa trị giá 50.000 USD qua một tuyến đường an toàn với hàng hóa ít rủi ro, phí bảo hiểm có thể là 0.2%. Vậy, phí bảo hiểm sẽ là 100 USD.

Loại hàng hóa nào cần Marine Insurance?

Một số loại hàng hóa đặc biệt cần đến bảo hiểm hàng hải có thể kể đến như sau: 

• Hàng hóa giá trị cao như hàng điện tử và công nghệ hoặc trang sức và đồng hồ.
• Hàng hóa dễ bị hư hỏng như thực phẩm và hàng hóa đông lạnh hoặc các loại hàng hóa nhạy cảm.
• Hóa chất
• Nguyên liệu xây dựng.
• Hàng hóa cổ điển và đồ nghệ thuật.
• Hàng hóa cá nhân quý giá.
• Dược phẩm hoặc hàng may mặc.

Kết luận

Với những chia sẻ ở bài viết trên, hy vọng bạn đã có thể có cái nhìn khách quan hơn về hợp đồng bảo hiểm hàng hải, qua đó giải đáp thắc mắc Marine Insurance là gì? Nếu có bất cứ thắc mắc nào về Marine Insurance thì bạn hãy liên hệ mình để được tư vấn rõ hơn nhé.