Bảo hiểm hàng hóa Cargo Insurance là gì? Quy định bồi thường bảo hiểm khi sảy ra rủi ro xuất nhập khẩu

Bảo hiểm hàng hóa Cargo Insurance là loại bảo hiểm cung cấp bảo vệ tài chính cho hàng hóa trong quá trình vận chuyển, dù là trên đường bộ, đường biển hay đường hàng không.

Nói một cách đơn giản, nếu hàng hóa của doanh nghiệp bạn gặp sự cố như bị mất, hư hỏng hay bị trộm cắp trong quá trình vận chuyển, bảo hiểm hàng hóa sẽ giúp bạn giảm thiểu thiệt hại tài chính.

Định nghĩa trên được dựa theo chương VIII mục 1 trong Bộ luật hàng hải Việt Nam 2015 số 95/2015/QH13 áp dụng 2024.

Các loại hình Cargo Insurance

All-risk insurance

All-risk insurance, hay còn gọi là bảo hiểm mọi rủi ro, cung cấp một phạm vi bảo vệ rộng rãi nhất cho hàng hóa của bạn. 

Loại hình bảo hiểm này bảo vệ hàng hóa trước hầu hết các rủi ro có thể xảy ra trong quá trình vận chuyển, bao gồm nhưng không giới hạn ở thiệt hại vật lý, mất mát, trộm cắp, cháy nổ, và thiên tai.

Giả sử doanh nghiệp của bạn xuất nhập khẩu và đang vận chuyển một lô hàng điện tử từ Việt Nam sang Hoa Kỳ. Trong quá trình vận chuyển, container chứa hàng bị lật do sóng lớn, gây hư hỏng nặng nề. Với All-risk insurance, doanh nghiệp của bạn sẽ được bồi thường toàn bộ giá trị thiệt hại của lô hàng này, giúp giảm thiểu tổn thất tài chính.

Named perils insurance

Named perils insurance hay bảo hiểm rủi ro được chỉ định là loại bảo hiểm bảo vệ hàng hóa của bạn chỉ trước những rủi ro cụ thể được liệt kê trong hợp đồng bảo hiểm. Điều này có nghĩa là nếu thiệt hại xảy ra do một rủi ro không được liệt kê, bạn sẽ không được bồi thường.

Giả sử doanh nghiệp bạn vận chuyển một lô hàng nông sản từ Việt Nam sang Nhật Bản và chọn Named perils insurance với các rủi ro được bảo hiểm gồm cháy nổ, tai nạn giao thông và trộm cắp. Nếu lô hàng bị hư hỏng do ngập lụt thì bạn sẽ không được bồi thường vì ngập lụt không nằm trong danh sách rủi ro được bảo hiểm.

Warehouse to warehouse coverage

Warehouse to warehouse coverage hay bảo hiểm từ kho đến kho là loại bảo hiểm giúp bảo vệ hàng hóa của bạn từ kho xuất phát đến kho đích cuối cùng. 

Loại hình bảo hiểm này giúp đảm bảo rằng hàng hóa của bạn được bảo vệ trong toàn bộ quá trình vận chuyển, bao gồm cả những giai đoạn trung gian như lưu kho tại các cảng hay điểm trung chuyển.

Giả sử doanh nghiệp của bạn xuất khẩu một lô hàng may mặc từ Việt Nam sang Anh. Hàng hóa sẽ phải qua nhiều giai đoạn vận chuyển bao gồm xe tải đến cảng, vận chuyển bằng tàu biển, và cuối cùng là giao đến kho đích bằng xe tải tại Anh. 

Với Warehouse to warehouse coverage, hàng hóa của bạn sẽ được bảo hiểm trong suốt quá trình này, bao gồm cả thời gian lưu kho tại cảng trung chuyển.

Quy định hợp đồng bảo hiểm hàng hóa

Quy tắc chung về bảo hiểm hàng hóa vận chuyển bằng đường biển (QTC 1990) là quy định hiện hành tại Việt Nam, dựa trên các điều khoản bảo hiểm ICC từ năm 1982. Trong đó, hợp đồng bảo hiểm có thể được ký kết theo ba loại điều kiện: A, B, và C.

• Loại A: Đây là loại bảo hiểm toàn diện nhất, bao gồm gần như tất cả các rủi ro có thể xảy ra trong quá trình vận chuyển hàng hóa. Từ việc hàng hóa bị hy sinh tổn thất chung, ném hàng khỏi tàu, đến các rủi ro mất trộm, mất cắp, cướp biển, và các rủi ro phụ khác. Ví dụ, nếu bạn vận chuyển hàng điện tử quý giá, bảo hiểm loại A sẽ bảo vệ bạn trước các rủi ro như mất mát, hư hỏng, và trộm cắp.
• Loại B: Bảo hiểm này cung cấp phạm vi bảo vệ hẹp hơn so với loại A, nhưng vẫn bao gồm nhiều rủi ro quan trọng. Loại B bảo vệ bạn khỏi các rủi ro như hy sinh tổn thất chung, ném hàng khỏi tàu, nước tràn vào tàu, và các tổn thất do thiên tai như động đất, núi lửa, và sét đánh. Nếu bạn vận chuyển thực phẩm đông lạnh, bảo hiểm loại B sẽ giúp bảo vệ hàng hóa của bạn trước các rủi ro môi trường.
• Loại C: Đây là loại bảo hiểm cơ bản nhất, chỉ bao gồm những rủi ro tối thiểu như cháy, nổ, và phương tiện vận chuyển bị mắc cạn hoặc đắm. Loại bảo hiểm này phù hợp cho các lô hàng ít có giá trị hoặc những chuyến vận chuyển ngắn hạn. Nếu bạn vận chuyển hàng hóa ít giá trị và muốn tiết kiệm chi phí bảo hiểm, loại C có thể là lựa chọn phù hợp.

=>> Bạn có thể đọc qua bài viết để tìm hiểu rõ hơn về Điều kiện bảo hiểm A, B, C là gì?

Cách tính phí đăng kí bảo hiểm hàng hóa xuất nhập khẩu

Phí bảo hiểm hàng hóa quốc tế được tính theo công thức sau:

=> CIF = (C+F1) / (1 – R)

=> I = CIF × R

Trong đó:

• I: Phí bảo hiểm
• C: Giá hàng hóa (FOB – Free on Board)
• R: Tỷ lệ phí bảo hiểm (phụ thuộc vào nhiều yếu tố như loại hàng hóa, phương thức vận chuyển)
• F: Giá cước vận chuyển

Giá trị bảo hiểm xuất nhập khẩu bao gồm giá trị thực tế của lô hàng, cước phí vận chuyển, phí bảo hiểm và các chi phí liên quan khác. Công thức tính giá trị bảo hiểm hàng hóa là:

=> Giá trị bảo hiểm = C + I + F

Trong một số trường hợp, bảo hiểm cần bao gồm cả khoản lãi dự tính từ việc xuất nhập khẩu, thường được tăng thêm 10% theo giá CIF hoặc CIP (Cost, Insurance, and Freight):

=> Giá trị bảo hiểm = 110% x CIF

Giả sử bạn có một lô hàng xuất khẩu với giá FOB là 10.000 USD, cước vận chuyển là 1.000 USD, và tỷ lệ phí bảo hiểm là 2% (0,02). Chúng ta sẽ tính phí bảo hiểm và giá trị bảo hiểm của lô hàng này.

Bước 1: Tính CIF

CIF = (C+F) / (1 – R) = (10.000+1.000​) / (1 – 0,02) = 11.000 / 0,98 ≈ 11.224,49USD

Bước 2: Tính phí bảo hiểm 

I = CIF × R= 11.224,49 × 0,02 ≈ 224,49USD

Bước 3: Tính giá trị bảo hiểm

Giá trị bảo hiểm = C + I + F = 10.000 + 224,49 + 1.000 ≈ 11.224,49USD

Hoặc nếu cần bao gồm lãi dự tính thì cước phí sẽ là:

Giá trị bảo hiểm = 110% × CIF = 1,10 × 11.224,49 ≈ 12.346,94USD

Quy định bồi thường bảo hiểm khi sảy ra rủi ro xuất nhập khẩu

Bước 1: Thông báo tổn thất hàng hóa

Khi hàng hóa gặp tổn thất trong quá trình vận chuyển, người được bảo hiểm cần ngay lập tức thông báo cho công ty bảo hiểm. Thông báo này nên chứa thông tin chi tiết về loại hình tổn thất và phạm vi của nó. 

Ví dụ, nếu hàng hóa bị hư hỏng do va đập hoặc mất mát thì bạn cần cung cấp các bằng chứng liên quan như hình ảnh và biên bản giao nhận hàng.

Bước 2: Giám định tổn thất của hàng hóa

Sau khi nhận được thông báo, công ty bảo hiểm sẽ tiến hành giám định tổn thất. Quá trình này nhằm xác định mức độ và nguyên nhân của tổn thất. Thông thường, việc giám định sẽ diễn ra ngay sau khi người nhận hàng báo cáo về tổn thất. 

Giám định viên sẽ thực hiện kiểm tra một cách công bằng và độc lập, đảm bảo rằng kết quả giám định là chính xác và minh bạch.

Bước 3: Ký ủy quyền cho công ty bảo hiểm

Sau khi tổn thất được xác định, người được bảo hiểm sẽ ký ủy quyền cho công ty bảo hiểm để tiếp tục các thủ tục liên quan đến bồi thường. Điều này giúp đơn giản hóa quá trình xử lý và giải quyết tổn thất, đồng thời đảm bảo rằng quyền lợi của người được bảo hiểm được bảo vệ tối đa.

Bước 4: Gửi hồ sơ thông báo tổn thất hàng hóa

Người được bảo hiểm cần gửi bộ hồ sơ thông báo tổn thất cho công ty bảo hiểm. Bộ hồ sơ này bao gồm:

• Ủy quyền của người được bảo hiểm cho công ty bảo hiểm
• Thông báo tổn thất hàng hóa
• Yêu cầu bồi thường
• Hóa đơn và danh sách hàng hóa bị tổn thất
• Hóa đơn vận chuyển

Bước 5: Thông báo bồi thường hàng hóa bị tổn thất

Sau khi xác định số tiền bồi thường, công ty bảo hiểm sẽ gửi thông báo bồi thường cho người được bảo hiểm. Thông báo này sẽ ghi rõ số tiền bồi thường và các điều khoản liên quan. Người được bảo hiểm cần kiểm tra kỹ lưỡng và đồng ý với các điều khoản trước khi nhận tiền bồi thường.

Giả sử bạn xuất khẩu một lô hàng điện tử trị giá 50.000 USD. Trong quá trình vận chuyển, hàng hóa bị hư hỏng do va đập mạnh. Bạn đã mua bảo hiểm với tỷ lệ phí bảo hiểm là 1,5%. 

Sau khi thông báo tổn thất và giám định, công ty bảo hiểm xác định mức độ tổn thất là 30.000 USD. Bạn sẽ tiến hành các bước ký ủy quyền, gửi hồ sơ thông báo tổn thất và nhận được thông báo bồi thường số tiền 30.000 USD từ công ty bảo hiểm.

=>> Nếu bạn chưa biết tổn thất chung là gì thì bạn hãy đọc bài viết Tổn thất chung (General Average) là gì?

Tại sao doanh nghiệp logistics cần đăng kí bảo hiểm hàng hóa?

• Đầu tiên, khi hàng hóa được vận chuyển, luôn có nguy cơ bị hư hỏng, mất mát hay trộm cắp. Cargo Insurance đảm bảo rằng nếu xảy ra sự cố, bạn sẽ không phải chịu toàn bộ chi phí tổn thất. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các lô hàng có giá trị cao, giúp doanh nghiệp tránh khỏi những cú sốc tài chính lớn trong trường hợp hàng hóa sảy ra sự cố trong quá trình vận chuyển và giao đến điểm nhận. 
• Bên cạnh đó, khi có bảo hiểm hàng hóa, doanh nghiệp của bạn sẽ được đánh giá cao hơn về tính tin cậy và uy tín. Khách hàng và đối tác sẽ yên tâm hơn khi biết rằng hàng hóa của họ luôn được bảo vệ an toàn. Trong trường hợp hàng hóa bị thiệt hại, bảo hiểm sẽ chi trả một phần hoặc toàn bộ chi phí tổn thất, giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro tài chính. 
• Không những thế, Cargo Insurance cung cấp nhiều loại hình bảo hiểm khác nhau để phù hợp với nhu cầu của từng doanh nghiệp. Bạn có thể chọn All-risk insurance để bảo vệ toàn diện hoặc Named perils insurance để bảo vệ trước những rủi ro cụ thể. 
• Ngoài ra, còn có bảo hiểm Warehouse to warehouse coverage để bao phủ toàn bộ quá trình vận chuyển từ kho xuất phát đến kho đích.

Cách lựa chọn Cargo Insurance phù hợp

Để lựa chọn được nhà cung cấp bảo hiểm hàng hóa phù hợp với doanh nghiệp, bạn nên cân nhắc các yếu tố sau:

• Xác định nhu cầu bảo hiểm của doanh nghiệp: Đầu tiên, bạn cần xác định rõ nhu cầu bảo hiểm của doanh nghiệp mình. Nếu doanh nghiệp bạn xuất nhập khẩu thực phẩm đông lạnh thì bạn sẽ cần một loại bảo hiểm bao gồm các rủi ro liên quan đến nhiệt độ và hư hỏng do thay đổi môi trường. Ngược lại, nếu bạn vận chuyển hàng hóa có giá trị cao như thiết bị điện tử, bạn sẽ cần một bảo hiểm có phạm vi bảo vệ toàn diện hơn để bao gồm cả mất mát và trộm cắp.
• So sánh các nhà cung cấp bảo hiểm: Sau khi đã xác định được nhu cầu của mình thì bước tiếp theo là bạn hãy so sánh các nhà cung cấp bảo hiểm. Bạn cũng đừng quên xem xét cả giá cả và dịch vụ khách hàng của đơn vị cung cấp bảo hiểm nữa nhé. Bạn có thể so sánh giữa ba nhà cung cấp bảo hiểm hàng đầu như Bảo Việt, PVI, và PTI. Bảo Việt có uy tín lâu năm và dịch vụ khách hàng tốt, PVI có các gói bảo hiểm linh hoạt và giá cả cạnh tranh, còn PTI nổi tiếng với dịch vụ bảo hiểm nhanh chóng và tiện lợi.
• Kiểm tra điều khoản và điều kiện của hợp đồng bảo hiểm: Cuối cùng, trước khi ký kết bất kỳ hợp đồng bảo hiểm nào thì bạn hãy kiểm tra kỹ các điều khoản và điều kiện nhằm đảm bảo rằng bạn hiểu rõ phạm vi bảo hiểm, các trường hợp được bảo hiểm và không được bảo hiểm, cũng như quy trình yêu cầu bồi thường.

Cargo Insurance có bắt buộc không?

Bảo hiểm hàng hóa vận chuyển không phải là yêu cầu bắt buộc theo luật pháp quốc tế khi xuất nhập khẩu hàng hóa. 

Tuy nhiên, việc mua bảo hiểm Cargo Insurance lại rất quan trọng và mang lại nhiều lợi ích cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực xuất nhập khẩu khi giúp cho doanh nghiệp bảo vệ tài sản và đảm bảo an toàn tài chính khi xảy ra rủi ro trong quá trình vận chuyển. 

Marine Cargo Policy là gì?

Marine Cargo Policy (Chính sách bảo hiểm hàng hóa hàng hải) là một loại hình bảo hiểm được thiết kế đặc biệt để bảo vệ hàng hóa trong quá trình vận chuyển bằng đường biển. 

Chính sách này cung cấp sự bảo vệ cho các tổn thất và thiệt hại có thể xảy ra đối với hàng hóa trong suốt hành trình từ nơi xuất phát đến điểm đến cuối cùng. 

Kết luận

Qua bài viết trên, hy vọng bạn đã có thể hiểu rõ hơn về những quy định trong bảo hiểm hàng hóa xuất nhập khẩu, từ đó giúp bạn giải đáp được thắc mắc Cargo Insurance là gì? Nếu có thắc mắc gì về Cargo Insurance thì bạn hãy liên hệ với mình để được giải đáp chi tiết hơn nhé.